Hoe gezond is intermittent fasting nou eigenlijk?

Hoe gezond is intermittent fasting nou eigenlijk?

 Article written by: Steven van Randwijck,  co-founder Holland Health Clinic

Hoe goed is periodiek vasten, ofwel intermittent fasting nou daadwerkelijk? Worden we er echt gezonder van en zijn er ook makkelijke manieren van vasten die voor ons werken? Hoogleraar diabetologie aan het LUMC Hanno Pijl geeft ons alle antwoorden in zijn podcast Jong Bloed. Pijl is zeer optimistisch over intermittent fasting en meent dat mensen hier veel baat bij hebben.

De gezondheidsbevorderende effecten

Hanno Pijl definieert vasten als periodiek minder of helemaal niets eten. Er zijn veel aanwijzingen dat deze manier van eten heel goed is voor je stofwisseling. Via deze gunstige effecten op de stofwisseling is het ook heel goed tegen chronische ziekten als; diabetes, hart- en vaatziekten en zelfs kanker. De aanwijzingen daarvoor zijn voor een heel groot deel gevonden in dierexperimenten en studies. Er is nog relatief weinig onderzoek bij mensen, omdat dit een stuk lastiger is. Vasten en minder eten is namelijk voor heel veel mensen ontzettend moeilijk. Bovendien moet deze manier van eten heel lang volgehouden worden om zichtbare effecten te verkrijgen op chronische aandoeningen. Desalniettemin denkt Pijl dat er uit die dierexperimenten zoveel aanwijzingen naar voren komen, dat vasten ook gunstig is voor mensen.

In de eerste plaats zijn wij niet gemaakt om elke dag te eten. Als we kijken naar onze geschiedenis en heel ver terug gaan in de tijd, zien we dat we groot geworden zijn als mensen in een omgeving waarbij veel tekorten aan voedsel waren. Wij eten pas drie keer per dag sinds de industriële revolutie. Onze fysiologie past hier eigenlijk helemaal niet bij. Als je niet eet, dan wordt dat gevoeld door onze lichaamscellen en die gaan dan weg uit een modus die is gericht op groei en vermenigvuldiging. Bij een tekort aan voedsel, willen we onszelf beschermen tegen deze milde vorm van stress. De gezonde cellen gaan zich beschermen tegen alle vormen van stress en dus niet alleen maar tegen stress in de zin van te weinig energie en bouwstoffen. En dat is nou een gunstig effect voor je gezondheid.

Vasten heeft onafhankelijk van gewichtsreductie dezelfde effecten. Bij gewichtsreductie gaat het erom dat je vetweefsel verliest. Als je te veel vetweefsel hebt, dan heeft dat vetweefsel een hele slechte invloed op de stofwisseling. Die effecten zijn weer de oorzaak van veel chronische aandoeningen. Vetverlies leidt dus tot het verminderen van deze effecten. Eigenlijk gebeurt er dus hetzelfde bij periodiek vasten, maar op veel kortere termijn. Door intermittent fasting val je vaak af, want je gaat over het algemeen minder eten. Er zijn wel degelijk een groot aantal studies die laten zien dat periodiek vasten ook werkt zonder gewichtsverlies. Pijl is ervan overtuigd dat periodiek vasten bij mensen ook werkt.

Autofagie

Cellen zouden slechte, beschadigde cellen opeten. Vooral bij proefdieren zijn hier heel veel aanwijzingen voor. Wat er gebeurt; de cellen voelen dat er minder bouw- en brandstoffen zijn en schakelen daardoor om in een andere stofwisseling modus. Ze gaan zich daardoor beschermen tegen stressoren, maar ze gaan ook rommel, die wij allemaal verzamelen in onze cellen in de loop van ons leven, opeten als brandstof. Dit proces noem je autofogie. Men denkt dat dit ook een belangrijk mechanisme is waarlangs vasten een gunstig effect op de gezondheid heeft. Je kan je voorstellen dat opgeschoonde cellen minder kwetsbaar zijn. Kanker bijvoorbeeld, begint bij celschade. Als een beschadigde cel zich gaat vermenigvuldigen, kan het zijn dat deze cel in een kankercel verandert. Als die cel zich ondertussen opruimt, dan heb je minder kans dat dit gebeurt.

Verschillende vormen van vasten

Pijl geeft in de podcast Jong Bloed aan dat langer achter elkaar vasten en verder verspreid in de tijd effectiever is. Zo’n proces als autofagie bijvoorbeeld heeft even nodig om op gang te komen. Voordat je echt substantieel vet verbrandt in plaats van glucose dat duurt echt wel eventjes. Pijl denkt daarnaast dat, een aantal dagen achter elkaar vasten en deze vorm van eten eens in de 6 weken of eens in de twee maanden herhalen, het meest effectief is.

De hype

De hype is terecht, maar het gevaar is overigens wel dat iedereen dit potentieel gaat doen. Mensen die ziek zijn en zeker als je diabetes hebt, dan moet je periodiek vasten niet doen zonder dat je een dokter raadpleegt. Je moet echt weten wat je met je medicijnen moet doen als je hieraan begint. De aandacht die er voor periodiek vasten is, is overigens wel een hele goede ontwikkeling. 

Hoe haalbaar is dit?

In het algemeen is het veranderen van eetgewoonten en leefstijl voor iedereen heel lastig. Wil je het besluit nemen om dit echt te gaan doen, dan moet je echt sterk in je schoenen staan om dit op de lange termijn vol te kunnen houden. Sociale hobbels zijn het grootste probleem, dit is een kwestie van 4 dagen goed plannen. Wees jouw eigen experiment en kom erachter wat vasten met jouw gezondheid doet en of vasten iets voor jou is. Wij willen jou daar heel graag bij helpen. Graag nemen we jouw levensstijl eens onder de loep om zo een advies te kunnen vormen welke manier van vasten het beste bij jou past. Nieuwsgierig geworden? Maak hier eenvoudig een afspraak