Vasten maakt je cellen bestand tegen stress

Article written by: Marguerite van Randwijck,  co-founder Holland Health Clinic

Intermittent Fasting, oftewel afwisselend vasten, is inmiddels een populair dieet geworden. De meest bekende manier van vasten houdt in dat mensen een paar dagen per week heel weinig eten om vervolgens gedurende de resterende dagen weer normale hoeveelheden te nuttigen. Er zijn daarentegen heel veel verschillende vormen van vasten. Eigenlijk is vasten niet iets van de laatste tijd, het is een terugkerend verschijnsel wat zich door de geschiedenis van de mens heen blijft bewegen. Onze voorouders, de jager-verzamelaars, waren ervaren vasters. Zij kenden tijden van overvloeden en daarna weer lange periodes van schaarste. Zorgt vasten er eigenlijk voor dat je cellen veerkrachtiger voor schade worden, ook als er geen gewichtsverlies is? Zo ja, hangen deze voordelen dan af van de tijdelijke stress die vasten in onze cellen veroorzaakt?

Vasten en veroudering

Wetenschappers zijn al lange tijd geïnteresseerd naar de mogelijke gezondheidsvoordelen van caloriebeperking. Recent onderzoek suggereert dat deze gezondheidsvoordelen verband houden met de daling van de bloedsuikerspiegel als gevolg van vasten. Onze cellen moeten hierdoor namelijk harder werken om andere vormen van energie te kunnen gebruiken. Deze voordelen tegen veroudering zijn al waargenomen bij dieren die een intermitterend vastendieet volgden. Meer recentelijk hebben wetenschappers enkele vergelijkbare effecten bij mensen ontdekt. Uit deze onderzoeken wordt echter niet duidelijk waarom intermitterend vasten een voordeel lijkt te hebben in de strijd tegen veroudering. Deze vraag wordt bemoeilijkt door het feit dat vasten in alle onderzoeken bij mensen leidde tot gewichtsverlies. De gezondheidsvoordelen van gewichtsverlies kunnen de andere voordelen, die vasten veroorzaakt, overschaduwen.

Vasten kan helpen bij de beschadiging van cellen

Een manier waarbij onze cellen beschadigd kunnen raken is: oxidatieve stress. Het voorkomen of herstellen van cel schade door oxidatieve stress helpt veroudering tegen te gaan. Deze stress treedt op als er een verhoogde productie van vrije radicalen is. Vrije radicalen kunnen worden opgenomen door slecht functionerende mitochondriën, ook wel bekend als de krachtcentrales van de cel. De omschakeling tussen normaal eten en vasten zorgt ervoor dat de cellen tijdelijk een lager dan normaal glucosegehalte (bloedsuikerspiegel) ervaren en zo worden gedwongen om andere bronnen van energie te gaan gebruiken, zoals vetzuren. Dit verschijnsel kan ertoe lieden dat de cellen overlevingsprocessen gaan inschakelen om de ongezonde mitochondriën te verwijderen en ze na verloop van tijd te vervangen door gezonde. Hierdoor zal de productie van vrije radicalen op de lange termijn worden verminderd.

Het onderzoek

Om te begrijpen hoe vasten cellen sterk kan maken, is er een onderzoek uitgevoerd. Aan de deelnemers van dit onderzoek is gevraagd om gedurende twee periodes van drie weken een intermitterend vastendieet te volgen. Tijdens de eerste vastenperiode aten de deelnemers een speciaal dieet en tijdens de tweede periode van drie weken aten ze hetzelfde dieet en slikten ze daarbij vitamine C en vitamine E, wat beide antioxidanten zijn. Er werd alleen gefocust op hoe intermitterend vasten de cellen beïnvloedt en dus niet op gewichtsverlies. De deelnemers aten daarom op normale dagen 175% van hun normale dagelijkse calorie-inname en op vastendagen 25% van hun normale dagelijkse calorie-inname. Zo probeerden de onderzoekers gewichtsverlies te voorkomen. Het onderzoek toonde aan dat als reactie op het vasten, de cellen meer kopieën maakten van een gen genaamd SIRT3, dat deel uitmaakt van een route die de productie van vrije radicalen voorkomt en cellulaire herstelprocessen verbetert. Tot slot was een verrassende bevinden dat wanneer deelnemers vitamine C en vitamine E slikten, de voordelen van vasten verdwenen.

Vasten iets voor jou?

Vasten biedt veel gezondheidsvoordelen voor jou. In het algemeen is het veranderen van je eetgewoonten en leefstijl overigens heel lastig. Wil je het besluit nemen om dit echt te gaan doen, dan moet je echt sterk in je schoenen staan om dit op de lange termijn vol te kunnen houden. Sociale hobbels zijn het grootste probleem, dit is een kwestie van 4 dagen goed plannen. Wees jouw eigen experiment en kom erachter wat vasten met jouw gezondheid doet en of vasten iets voor jou is. Wij willen jou daar heel graag bij helpen. Graag nemen we jouw levensstijl eens onder de loep om zo een advies te kunnen vormen welke manier van vasten het beste bij jou past. Nieuwsgierig geworden? Maak hier eenvoudig een afspraak